Шмат гадоў я маю за плячыма. Усялякага хапала.Але крывадушша і падману цуралася, як магла. Можа, таму ўсё жыццё мяне ратавалі людзі. Прыйшоў час, і надалася патрэба аддзячыць тых, хто і цяпер дапамог мне, здавалася, у невырашальнай маёй справе. Але ж усё па парадку.

Мы з сястрою выраслі ў дзіцячым доме на Крукаўшчыне. Потым – інтэрнаты, праца на трактарным заводзе. Тут, у Мінску, я пазнаёмілася з хлопцам з Палесся, з-пад Любані. Ён вучыўся на энергетыка ў інстытуце. Добрым гаспадаром аказаўся мой Валодзя. Пражылі разам 28 гадоў. Будавалі хату. Сварыліся, мірыліся, гадавалі дзвюх дачок, мелі неблагую гаспадарку. Удвох неяк спраўляліся і жылі не горш за суседзяў на нашай маленькай вуліцы ў вёсцы Забалацце.

І вось у страшэнным 2004 годзе чатырох чалавек з нашай Зялёнай вуліцы вынеслі суседзі на могілкі. Двое – мае. Старэйшая дачушка Маша родамі памёрла, за ёю і гаспадар мой Валодзя. Не вытрымала сэрца.

Каб не суседзі, не супрацоўнікі і адміністрацыя фірмы "Белпеллет”, дзе мой муж працаваў амаль з дня яе заснавання, а таксама не работнікі аддзела адукацыі, спорту і турызму Смалявіцкага райвыканкама, то пайшла б і я тады за роднымі пад крыжы. Амаль штодня я чула словы падтрымкі. Не толькі словамі, але і грашыма дапамагалі, хто як мог. І я выжыла! І дзетак Машыных дваіх гадую. Бо яшчэ ў роддоме мой зяць, моцна спужаўшыся, напісаў адмову ад сваёй нованароджанай дачкі. Калі мы з Валодзем яе забіралі (ён быў яшчэ жывы), у палату збегся ўвесь медперсанал. Медсястрычкі нанова вучылі мяне спавіваць дзіця. Трохі ўжо забылася за шмат гадоў, як гэта робіцца.

У верасні гэтага года справы мае сталі зусім дрэнь. Падрос унук Марцін. Пятнаццаты год ужо. Захацеў свабоды. У школу зусім не пайшоў, стаў уначы збягаць з дому. Вяртаўся злы, грукаў дзвярыма, сварыцца пачалі мы моцна. Раней я з ім пашчыраваць магла, а цяпер... Цераз гэты жах мусіла прасіць органы апекі забраць унука ў прытулак. Ехалі туды, як у пятлю. А сустрэліся з класнымі спецыялістамі: педагогам-псіхолагам Юліяй Уладзіміраўнай Бакуновіч, сацыяльным педагогам Алесяй Уладзіміраўнай Аксёнчык, дырэктарам Смалявіцкага сацыяльна-педагагічнага цэнтра Таццянай Аркадзьеўнай Говар і надзея з’явілася. Асабліва Таццяна Аркадзьеўна, сходу зразумеўшы "дыягназ” майго хлопца, так павяла справу, што стаў унучак на вачах мяняцца. Прыязджаючы ў прытулак, бачу, як баліць у дырэктара душа за кожнага з дзяцей. Індывідуальны падыход даецца вельмі няпроста. Часцяком мяшэчак з лекамі яна трымае пад рукой.

А Марцін пасталеў. Знікае злосць, ён ужо спакайней размаўляе з дарослымі. І шчочкі з’явіліся. Кажа, што кормяць тут класна. Гэта заслуга старанных павароў Кацярыны Віктараўны Спірынай, Дзмітрыя Эдуардавіча Дуценка.

Мінулым летам зрабілі ў прытулку рамонт. Чысцютка, прыгожа, дываны ды расліны кругом. Педагогі падахвочваюць дзяцей дапамагаць прыбіраць пакоі, двор. Як для майго ўнука, дык найлепшы падыход – дапамагае ахвотна. Хоць дома я пра такое толькі марыла.

Апошнім разам, калі я была ў Марціна, ён мне сказаў: "Месца добрае, шкада толькі, што прытулкам завецца”. Педагогі стараюцца далучаць дзяцей да простых чалавечых ісцін. У кожным пакоі ёсць іконка. У лістападзе прыязджалі са спектаклем артысты фестывалю праваслаўнай культуры "Кладзезь”. Пачынаецца падрыхтоўка да Калядаў і Новага года. А нядаўна мой архаравец упершыню з педагогам Наталляй Мікалаеўнай Хадасевіч пайшоў у царкву.

За дапамогу хачу абавязкова выказаць падзяку вядучаму спецыялісту аддзела адукацыі, спорту і турызму Смалявіцкага райвыканкама Ларысе Мікалаеўне Гарніцкай. Як толькі вытрымлівае сэрца назіраць, а галоўнае, прымаць лёсавырашальныя рашэнні ў адносінах да дзяцей? Дзякуй Вам, Ларыса Мікалаеўна, за спачуванне і патрэбныя словы, якімі сустрэлі вы мяне, калі я звярнулася за дапамогай. У той момант мне здавалася, што інакш – немагчыма. Са "свабодай” не ўсе дарослыя спраўляюцца, а тут хлапчанё. Ды яшчэ без бацькоў гадаванае. Праўду казалі, што распесціла, але ж бабулі па-іншаму не могуць.

Мы часам ганім чыноўнікаў, краіну, у якой жывём. Але няўжо так цяжка параўнаць наша цяперашняе жыццё з жыццём нашых бацькоў, дзядоў? Няўжо цяжка зразумець, што нашы асабістыя патрабаванні не заўсёды адпавядаюць магчымасцям і законам краіны? Дзеля ўраўнаважання і патрэбны людзі больш дасціпныя, з мацнейшымі нервамі, лепш адукаваныя, чым мы. Так было, ёсць і будзе, пакуль нашы ўнукі-праўнукі не прыдумаюць і зноў арганізуюць, можа, лепшы чалавечы строй. Але ж тыя, хто будзе арганізоўваць, зноў будуць чыноўнікамі. Лічу, што на такое здольны толькі лепшыя з іх.

Я асабіста не знаёмая з загадчыцай аддзела адукацыі, спорту і турызму Смалявіцкага райвыканкама Наталляй Мікалаеўнай Філіповіч, але калі пачаліся турботы з унукам, то мая бяда вельмі хутка дайшла і да яе. Ларыса Мікалаеўна і Наталля Мікалаеўна тэлефанавалі ў школу, падключалі псіхолагаў, нават дапамаглі б паступіць у кадзецкае вучылішча ў Слуцку. Але хлапец ніяк не хацеў адрывацца ад дамашняй свабоды. І тады па маёй просьбе было прынята рашэнне хадатайнічаць перад выканкамам аб перасяленні ў прытулак.

Прайшло два месяцы. Педагогі прытулка кажуць, што Марцін не безнадзейны, выпраўляецца. Ну, дык і мне пара перастаць ліць слёзы, хоць бы і з радасці. Трэба зноў брацца за справу. Гадоў колькі назад я неблагія вершы пісала. Гэтыя радкі я прысвячаю ўсім настаўнікам, хто дапамагаў мне з унукам у Забалоцкай школе, асабліва Наталлі Канстанцінаўне Няпрахінай, Ганне Баніфатаўне Гірэевай, а таксама Наталлі Мікалаўне Філіповіч і Ларысе Мікалаеўне Гарніцкай. А яшчэ я мару дажыць да таго часу, калі мой Марцін сталым і сур’ёзным чалавекам прыйдзе ў сваю родную Забалоцкую школу і папросіць прабачэння ў настаўнікаў, няхай і ў новых. Ім таксама будзе прыемна пачуць гэта, бо архараўцы не звядуцца і тады.

Беларусь мая!

Добрая, чыстая маці!

Мы ўсе розныя – дзеці твае.

Ты гадуеш усіх нас,

Каб цябе праслаўляці,

Прыгажосцю пачуццяў

Здзіўляці сусвет.

З павагай, Галіна Станіславаўна ВЯРКО.

Подробную информацию читайте в номере 287 – 290 от 07.12.2013 г.